Άγιος Δημήτριος

Σύμφωνα με την παράδοση και τις γραπτές μαρτυρίες, στην αριστερή πλευρά του μεσαίου κλίτους του ναού, περίπου στη μέση, τοποθετήθηκε αρχικά το λείψανο του Αγίου "υπό την γην", ενώ στο πάνω μέρος κατασκευάσθηκε ένα εξαγωνικό μικρό κτίσμα, το "Κιβώριο", από ασήμι και χρυσάφι. Από τον τάφο του Αγίου Δημητρίου και ειδικά από τη Λάρνακα -όπου είχε τοποθετηθεί το λείψανό του στο "Κιβώριο", "ανέβρυεν" το θαυματουργό "μύρο", για το οποίο υπάρχουν πολλές γραπτές μαρτυρίες. Προηγούμενα, στο χώρο της σημερινής "κρύπτης", που βρίσκεται κάτω από το τμήμα του ιερού, υπήρχε "αγίασμα" που επικοινωνούσε ισόπεδα με τη σημερινή οδό του Αγίου Νικολάου, ανατολικά του ναού. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν της παλιάς πόλης της Θεσσαλονίκης -βορειοανατολικά της Αρχαίας Αγοράς- σε επαφή με τη σημερινή οδό Αγίου Δημητρίου, που ακολουθεί τη χάραξη αρχαίας οδού της πόλης. Όταν το 324 μ. Χ., ο Μέγας Κωνσταντίνος όρισε το χριστιανισμό σαν επίσημη θρησκεία του κράτους, οι χριστιανοί της Θεσσαλονίκης έσπευσαν αμέσως να τιμήσουν το συμπολίτη τους μεγαλομάρτυρα Άγιο Δημήτριο κτίζοντας ένα μικρό ναό ("οικίσκο") στο χώρο όπου (κατά την παράδοση) είχε μαρτυρήσει και ταφεί ο Άγιος, κοντά στο υπόγειο ερειπωμένου ρωμαϊκού λουτρού, δίπλα στο "στάδιο" της πόλης. Δεν πέρασε πολύς καιρός και ο χώρος αυτός του μικρού ναϊσκου του Αγίου Δημητρίου έγινε κέντρο λατρείας του Αγίου όχι μόνο για τη Θεσσαλονίκη, αλλά και για ολόκληρο το χριστιανικό κόσμο. Πιστοί από όλα τα μέρη του κράτους κατέφθαναν στη Θεσσαλονίκη για να προσευχηθούν στον τάφο του Αγίου ή για να θεραπευθούν από βαριές ασθένειες με το μύρο που ανάβλυζε από τον τάφο του.